ပရဆေးပင်

မြန်မာ့ဆေးဝါးပင်များ (ကလော)

၁။ မျိုးရင်း။     ။ Flacourtiaceae. (နရွဲမျိုးရင်း)

၂။ ရုက္ခဗေဒအမည်။   ။ Hydnocarpus kurzii Warburg

၃။ အခေါ်အဝေါ် –

မြန်မာအမည် – ကလော။

၄။ ပုံသဏ္ဍာန် 

အပင်။      ။ အမြဲစိမ်းလန်းသော ပင်မတ်ပင်ကြီးမျိုးဖြစ်၏။ ၅၀- ၈၀ ပေမြင့်၍၊ လုံးပတ် ၂-၄ ပေရှိိ၏ အကိုင်းများ ထိပ်ဖျား၌ စုနေ၍ အောက်သို့တွဲလောင်းဖြာကျသည်၊ အခေါက် ညိုဝါရောင်၊ မီးခိုးရောင်ရှိ၍ အဖြူကွက် ကလေးများပါရှိသည်။

အရွက် ။   ။ ရွက်လွှဲထွက်သည် ၇- ၁၀ လက်မ ရှည်သည်၊ ရွက်ပြားသားရေကဲ့သို့ ‌ပြောင်ချောပြီး မာသည်၊ ရွက်ထိပ် ချွန်သည်၊ ရွက်ညှာရှည်၍ ရွက်နားလှိုင်းတွန့် ရှိသည်။

အပွင့် ။     ။ သေးငယ်၍ အဝါဖျော့ရောင်ရှိသည်၊ အနံ့မရှိ၊ တပေါင်း တန်ခူး တွင် ပွင့်သည်။

အသီး ။     ။ ညိုဝါရောင်ရှိပြီး ကတ္တီပါကဲ့သို့ အမွေးနုများဖြင့် ဖုံးလွှမ်းနေသည်၊ အချင်း ၃ လက်မခန့်ရှိ၍ လုံးဝိုင်းသည်၊ ဝါဆိုလကုန်တွင် သီးသည်။

အစေ့ ။     ။ ၁ လက်မခန့်ရှိသော အစေ့များစွာပါရှိပြီး အသားပျော့ထဲတွင် နစ်မြုပ်နေသည်။ ၎င်းအစေ့မှ ကလော ဆီကို ထုတ်ယူ၍ ဆေးဝါးအဖြစ်သုံးကြသည်။

၅။ ပေါက်ရောက်သည့်ဒေသ။             ။ ချင်းတွင်း၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ကရင်ပြည်နယ်၊ ပျဉ်းမနားနှင့် အမြဲစိန်းလန်းသော သစ်တောများတွင် ပေါက်ရောက်သည်။

၆။ ပေါက်ရောက်ပုံ။           ။ သဘာဝအလျောက် လျှိုမြောင်စိမ့်စမ်းရှိသော တောင်စောင်းများတွင် ပေါက်ရောက်သည်။

၇။ အသုံးပြုသည့်အစိတ်အပိုင်း။ ။ အခေါက်၊ အသီး၊ အဆီ။

၈။ အာနိသင် ။           ။  မြန်မာဆေးကျမ်းများအလိုအရ ပူ၏ ခါးစပ်၏ အန်စေသည်။ အဆိပ်ကိုပြေစေသည်၊ နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်းနှင့် အစာမကြေ လေရောဂါတို့ကို ပျောက်စေ၏၊ ရောဂါပိုးများကို နိုင်သည်။

၉။ အသုံးပြုပုံ 

အခေါက် ။        အခေါက်ကို အဖျားကျဆေး ဖော်စပ်ရာတွင် ထည့်သွင်း အသုံးပြု၏။

           အသီး ။          ကလောသီးကိုစားပါက နူနာ၊ အပူကြောင့်ဖြစ်သောအနာ၊ အော့အန်သော အနာတို့ ပျောက်ကင်း၍ သွေးလေ သလိပ်တို့ကို ကြေစေသည်။

 အဆီ ။      (၁) ကလောအဆီကို လိမ်းခြင်းဖြင့် နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်းကို ပျောက်စေသည်။ သွေးကို သန့်ရှင်းစေသော သတ္တိရှိ၏။

              (၂) အဆီသည်ပူသဖြင့် ရောဂါပိုးမွှားများကို သေစေသည်။ ထို့ကြောင့် နူနာနှင့် အခြား အရေအပြားရောဂါများကို ကုသရာ၌ အများဆုံး အသုံးပြုကြသည်။

လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကော်ပိုရေးရှင်း ၏ ၁၅-၅-၁၉၈၀နေ့ထုတ် မြန်မာ့ဆေးဝါးပင်များစာအုပ်မှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြသည်။